استاندارد زندگی کشورهای صنعتی در چند قرن گذشته رشد فراوانی داشته است. شواهد نشان میدهد متوسط درآمد سرانهی واقعی در ایالات متحدهی آمریکا و اروپای غربی ۵۰ تا ۳۰۰ برابر بیشتر از مقدار آن در ۲ قرن قبل میباشد. مثال بارز دیگر از رشد، در وضعیت دو کره قابل مشاهده است. با وجود جدایی این دو کشور در ۶۰ سال پیش و یکسان بودن شرایط اقتصادی دو کشور در آن زمان، اکنون درآمد سرانهی کرهی جنوبی ۱۳ برابر بیشتر از همسایهی شمالی خود است. کره جنوبی، یکی از کشورهای (OECD) محسوب میشود در حالی که کرهی شمالی به کمکهای بینالمللی برای تأمین نیازهای اولیهی مردم خود و رفع مشکل قحطی مواد غذایی محتاج است.
مقایسهی وضعیت دو کره، رشد فزاینده در تولید ملی کشورهای مختلف، پاسخگویی به نیازهای داخلی و ایستادگی در برابر شرایط مختلف، اهمیت موضوع تگذاری اقتصادی در مقولهی رشد را به ما گوشزد میکند. اما چه عواملی سبب موفقیت کرهی جنوبی شدهاند و آیا تگذاران کشور ما هم میتوانند با الگویی مشابه کرهی جنوبی سبب توسعهی اقتصادی کشور شوند؟ در هر صورت، الگوی مطلوب کشور ما چه خواهد بود؟ در این نوشتار به بررسی این موضوعات میپردازیم.
●چرایی و چگونگی حمایت از تولید ملی!!
در ادبیات اقتصادی، رشد مداوم و توسعهی پایدار از مفاهیم اساسی توسعهی اقتصادی به شمار میآیند.
●امروزه دو تئوری مشهور در مورد توسعهی اقتصادی وجود دارد:
- استراتژی جایگزینی واردات؛
- استراتژی توسعهی صادرات.این دو تئوری با وجود همهی تفاوت کاربردهایشان یک مفهوم مشترک دارند: برای توسعهی کشور باید از تولید ملی کشور حمایت شود. تفاوت این دو تئوری تنها در چگونگی حمایت از تولید داخلی و مدت این حمایت است.
بر اساس این تئوریها چرا باید به تولیدات ملی توجه کرد؟ دلایل تأکید این تئوریها بر حمایت از تولید ملی و نحوهی حمایت از آن را میتوان به صورت زیر برشمرد:
– آموزش در صنایع؛
امروزه غولهای صنعتی و انحصارگرا در بسیاری از صنایع پایه و استراتژیک شکل گرفتهاند که عمدهی بازارهای جهانی را در دست دارند و با توجه به صرفههای به مقیاس بزرگ این شرکتها، هیچ محصول داخلی در بازارهای جهانی توان رقابت با محصولات این شرکتها را ندارد. بنابراین برای سودآوری برخی از محصولات باید هزینهی تولید آنها را در کشور پایین آورد تا به تدریج به مرحلهی تولید انبوه برسند. برای مثال در کشور چین دولت به کارکنان کارخانهها آموزش رایگان میدهد و بدین ترتیب هم بهرهوری کارگران را بالا میبرد و هم هزینهی تولید کارخانهداران را پایین میآورد.
در کشور ما نیز میتوان با مدیریت بهتر منابع، بسیاری از صنایع را مورد حمایت قرار داد. به عنوان مثال میتوان در ازای اختصاص بخشی از یارانهی آموزشی دانشگاهها به صنعت، در برخی از موارد، آموزش را به مراکز صنعتی و کارخانهها واگذار کرد و بدین ترتیب کارخانهها آموزش کاربردی مورد نیازشان را به دانشجویان میدهند و دیگر لازم نیست تا برای تربیت نیروی کار متخصص بودجهای جداگانه صرف کنند. همین طور میتوان از راه همکاری بهتر بخش صنعت و دانشگاه، دانشگاهها پروژههای درسی و پایاننامههایی در راستای نیازهای صنعت تعریف کنند و به این ترتیب هزینهی بخش تحقیق و توسعه (R&D) صنایع پایین آید.
– تشکیل خوشههای صنعتی؛
یکی از مهمترین عوامل توسعهی کشورهایی مثل کره جنوبی و چین، ایجاد موفقیتآمیز خوشههای صنعتی در کشورشان بوده است. خوشهی صنعتی به معنای مجموعهای از صنایع کوچک و بنگاههای خدماتی است که در یک رشتهی صنعتی با تکیه بر مزیتهای خاص یک منطقهی جغرافیایی سازماندهی شدهاند. در خوشهی صنعتی تمامی صنایعی که با یکدیگر در زنجیرهی تولید ارتباط دارند در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.
شناسایی مزیتهای نسبی هر منطقه از کشور و دادن مشاوره و تسهیلات به سرمایهگذاران بخش خصوصی از اساسیترین ارکان حمایت از تولید ملی شمرده میشود که میتواند هزینهی تولید و توان رقابتپذیری را در صنایع کشور گسترش دهد. به عنوان مثال اگر در یک منطقه، صنایع ذوب آهن، قطعهسازی، طراحی و مونتاژ در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند، به طور حتم از بسیاری از هزینههای حمل و نقل و آموزش و … کاسته میشود و هزینهی تولید سرشکن میگردد.
– ایجاد بسترهای شکوفایی صنعت توسط دولت؛
تولید در صنعت مستقل از سایر صنایع و زیرساختهای لازم برای توسعهی آن صنعت نیست و در عین حال سرمایهگذاری و توسعهی زیرساختهای لازم برای گسترش تجارت آن وظیفهی بنگاههای خصوصی نیست. این وظیفهی دولت است که بسترهای لازم را برای شکوفایی یک صنعت در کشور ایجاد کند.
Http://zanjansahar.ir
کشور ,تولید ,توسعهی ,حمایت ,صنعتی ,صنایع ,از تولید ,تولید ملی ,حمایت از ,در کشور ,هزینهی تولید
درباره این سایت